Mag het 1 centimeter meer zijn?
Zondag 13 Juni 2010 om 22:01Zaterdag reisden mijn fotomaatje en ik naar De Weerribben om aldaar het riet binden op film en foto vast te leggen. Jan zorgde voor een filmopname en ik mocht een paar foto's te maken zonder daarbij het filmproces te hinderen. Omdat het riet binden onderdak gebeurde moest ik mijn flitslicht gebruiken en dat betekende in de praktijk dat ik kon beginnen met fotograferen toen de regisseur tevens cameraman klaar was. 
Ik stond te fotograferen, letterlijk met de rug tegen de muur, daardoor zijn er een paar foto's niet scherp geworden. Om toch een goede indruk te geven van het hele proces heb ik twee foto's uit het archief gehaald uit een serie die ik vorig jaar maakte op de Dwarsgracht.
Een grote bos riet wordt op een stellage gelegd. De rietbinder "graait" op zijn gevoel de juiste hoeveelheid riet bij elkaar. In De Wieden (zo ook op de Dwarsgracht) heeft een bosje riet een omtrek van 55 cm en in De Weerribben 46 cm. Dat verschil in omtrek heeft te maken (als ik het goed heb) met de structuur van het riet. In De Wieden is de structuur van het riet over het algemeen iets grover.
Het riet wordt tegen een stootplank op dezelfde hoogte gebracht. De stootplank is hier op de foto flink verzwaard met tegels en gewichten. Dat stoten gaat met zoveel kracht dat anders de stootplank zou gaan "wandelen". Dat verklaarde ook waarom ik tijdens het fotograferen afgelopen zaterdag tegen de wand aanstond. Om dat "wandelen" tegen te gaan hadden zij hun stootplank tegen de wand gepositioneerd.
Een kunststofband wordt om de bos heen gelegd en het uiteinde wordt in een gleufje gestopt.
Zodra de band ver genoeg in het gleufje zit trekt de machine automatisch het band strak en brandt nadien de kunststofband door.
Met de handen wordt de bos nagemeten of deze wel 46 cm is geworden.
Om de zoveel bosjes wordt het meetlint erbij gepakt of het bosje wel echt een omtrek heeft van 46 cm. Het mag best 1 centimeter meer zijn, maar niet minder.
Honderd bosjes worden samengevoegd tot een grote rol. Deze grote rollen worden op vrachtauto's vervoerd en door de riethandelaren naar de rietdekkers van rieten daken gebracht.
En nu een flinke sprong terug in de tijd...
Een oud buurjongen tipte mijn oudste zus dat er een foto van onze vader op internet is te zien. Als je via Google "riet binden"" intypt en vervolgens op afbeeldingen dan is de bewuste foto te zien. Deze foto is gemaakt in 1995, mijn vader was toen 73 jaar en stond toen nog steeds in zijn eigen tempo het riet te binden. Voor ons een foto met veel betekenis, onze vader is in 1997 overleden.
Tegenwoordig gebeurt dat riet binden meestal in grote schuren, mijn vader stond echter buiten te binden. Het plekje waar hij het riet stond te binden was naast een drukke kruising waar veel toeristen langs kwamen. Hij is al ontelbare keren op de foto gekomen, ook werd zijn riet gebruikt bij b.v. bruidsreportages. Met hulp van Hendrika (internetspeurneus bij uitstek) ben ik achter het telefoonnummer van deze fotograaf gekomen. Ik heb hem al een aantal keren gebeld, maar kreeg hem tot dusver niet te pakken. Dus ik plaats deze foto op mijn weblog vooralsnog zonder toestemming maar wel met vermelding van zijn naam erbij.
Op de foto heeft ook mijn vader het riet op een stellage liggen. Dat was al een hele verbetering in vergelijking met eerder, ze moesten toen het riet van de grond rapen. Vroeger werd het riet nog niet bijeen gebonden met kunststofband, maar met twijg (in het Overijssels "Twieg") Twijg was een lastig product, het mocht niet te droog en niet te nat zijn. Als mijn vader niet aan het binden was, lag de bos twijg in het water.
Het riet binden met twijg heb ik in mijn jonge jaren ook nog gedaan...
Toen ik daar zo stond te fotograferen begon het toch weer te kriebelen. "Zou ik dat ook kunnen met deze nieuwe methode?" Ik nam het riet ter hand. Voor de oplettende kijker nog even het volgende, ik ben inderdaad linkshandig. Er was een rechtshandige én een linkshandige opstelling. En mijn neef nam mijn camera ter hand en zo ontstonden onderstaande foto's.
Het bosje was te klein, want het was het laatste restje riet wat er op de stellage lag. De band zat te ver naar achteren, maar ondanks deze fouten was ik toch zo trots als een pauw...
