Kerk en klokkenstoel in Katlijk
Zaterdag 06 December 2014 om 18:07Na het bezoek aan de Ecokathedraal in Mildam reed ik door naar Katlijk. In Katlijk reed ik langs de kerk. Aanvankelijk reed ik de kerk voorbij, want deze kerk met het omliggende kerkhof en klokkenstoel zouden Jan en ik een keer samen gaan bezoeken. De namiddagzon scheen echter zo mooi op het kerkje dat ik besloot te stoppen. Als ik met Jan op stap ga dan is het altijd maar weer afwachten of het zonnetje er dan bij is.
Ik parkeerde mijn auto. Er kwamen twee dames uit de kerk met lege tassen, ze hadden in de kerk voorbereidingen getroffen voor de kerkdienst van de volgende dag. De dames deden de deur op slot en vertrokken, helaas kon ik geen kijkje nemen in de kerk.
Ik fotografeerde het informatiebord zodat ik deze tekst hieronder kon plaatsen. Al wandelend rondom de kerk zal ik jullie informeren met behulp van deze tekst.
Het kerkje in Katlijk, de Thomastsjerke, is omstreeks 1550 gebouwd. Tot 1580 is het gebruikt als Katholieke Kerk. In 1580 verordonneerden de Staten van Friesland dat de kerkgebouwen moesten worden overgrdragen aan de Reformatie, zo ook in Katlijk.
De kerk is een éénbeukig gebouw met een driezijdige koorsluiting. De beide zijmuren zijn verdeeld in zes traveeën, die worden gescheiden door steunberen. De steunbeer aan de rechter voorgevel is verdewenen, waarschijnlijk toen in de 19e eeuw het muurwerk bij deze hoek is opgeknapt met een kleinere steensoort. Ooit had de kerk drie ingangen. De kerk heeft zijn oude verweerde aanzien behouden en is niet mooi "opgepoetst"', zoals dat in het verleden maar al te vaak bij restauraties gebeurde.
De kerkruimte is overdekt met een tongewelf met daaronder zware, houten balken. In de kerk bevindt zich een preekstoel uit de 17e eeuw. Het in de kerk aanwezige orgel dateert uit 1982 en is gebouwd door de Groningse orgelbouwer Mense de Ruiter.
In 1977 en 1978 is de kerk gerestaureerd door de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Deze stichting is ook de eigenares van deze kerk. Een plaatselijke commissie beheert de kerk.
Het kerkgebouw wordt gebruikt voor kerkdiensten, rouwdiensten, huwelijksinzegeningen, concerten en vergaderingen.
Toen ik mijn ronde om de kerk had gemaakt liep ik richting de klokkenstoel. Klokkenstoelen komen in dit deel van Fryslân veel voor en staan dan op het kerkhof. Oorspronkelijk stond de klokkenstoel in Katlijk ook op het kerkhof. Omstreeks 1930 is deze klokkenstoel verplaatst naar de huidige plaats.
Deze verplaatsing had te maken met het traditionele Sint Thomasluiden. Het ging er tijdens dit Sint Thomasluiden nogal vrolijk aan toe. De Katlijkers vonden dit niet zo passend op het kerkhof. Toen de klokkenstoel vervangen moest worden, werd deze dan ook naast het kerkhof geplaatst.
In 1979 werd de klokkenstoel vernieuwd. De oorspronkelijke klokken, uit de 17e eeuw werden in 1942 door de Duitsers weggehaald. In 1952 werden er twee nieuwe klokken aangebracht. Het geld daarvoor werd door de dorpsgemeenschap bijeengebracht.
Op één van de beide klokken staat dit opschrift in het Fries:
Ik ha hjir mar in klokkestoel, gjin toer.
Dochs galmje ik 't de fjilden oer.
Gjin libbensskipke leit goed fêst
as 't anker net yn Kristus rêst.
1944 De dútskers binne kommen
Hja ha d' âld klok hjir nommen.
1952 Nou joech men my út mienskipssin.
'k Lied bliid myn lûd de himel yn.
En vertaald:
Ik heb hier slechts een klokkenstoel, geen toren
Toch galm ik 't de velden over:
Geen levensscheepje ligt goed vast
als 't anker niet in Christus rust.
1944 De duitsers zijn gekomen
Zij hebben d' oude klok meegenomen.
1952 Nu gaf men mij uit gemeenschapszin.
'k Luid blij mijn geluid de hemel in...
Jaarlijks vindt in de periode van 21 tot en met 31 december het traditionele Sint Thomasluiden plaats. Van 7.00 tot 22.00 uur worden dan de klokken geluid. Het Sint Thomasluiden is bedoeld om de geesten te verjagen. En zo klinkt het dan
En dat touw hing zo verleidelijk binnen handbereik. Ik heb het touw wel even aangeraakt, maar ik heb me ingehouden ...