De Hoogstambrigade
Maandag 27 Maart 2017 om 22:09Zaterdag j.l. hadden we, evenals vorig jaar, de hoogstambrigade op bezoek. Vorig jaar maakte ik er deze serie over. De vrijwilligers van de Hoogstambrigade zijn deskundige mensen die gepassioneerd raken door het snoeien van hoogstam fruitbomen. Mijn eega en ik hebben grote bewondering voor deze vrijwilligers die vele vrije dagen opofferen om bij anderen te gaan snoeien. Op hun website kun je er alles over lezen.
Toen we ruim 23 jaar geleden dit huis kochten werden we meteen de trotse eigenaars van 17 hoogstam fruitbomen. Fruitbomen vergen jaarlijks onderhoud en dat is er bij onze fruitbomen helaas bij ingeschoten. Het grootste stuikelblok is dat we allebei last hebben van hoogtevrees en dat is lastig bij de onderhoud van hoogstam fruitbomen.
Voordat de mannen begonnen met het snoeien gingen ze eerst uigebreid de bomen schouwen en met elkaar overleggen. Ze bepraatten de vorm van de boom en de tactiek om het gewenste doel te bereiken.
Bij het snoeien van oudere bomen, zoals in onze tuin het geval is, gaat het vooral om onderhoudssnoei en verjongingssnoei. Daarbij wordt eerst al het dode en zieke hout weggenomen. Vervolgens worden waterloten en takken die langs elkaar schuren weggenomen. Met name het ‘open snoeien’ van een boom, zodat licht en lucht tot in het hart van de kroon kunnen doordringen, is daarbij heel belangrijk.
Het project in onze tuin is een meerjarenplan. Het doel is om de boom in de juiste vorm te krijgen. Daarmee wordt een brede boom bedoeld met een evenwichtige verdeling van horizontale takken. Hoge verticale koppen worden dan ook verwijderd. Per jaar mag er van de boom 1/3 deel worden weggenomen, vandaar dat het snoeien verdeeld moet worden over meerdere jaren.
Zoals in iedere groep heb je ook bij deze groep mensen met verschillende rollen. Het is mooi om te zien hoe de groep naadloos op elkaar aansluit. Naast de klauteraar heb je ook iemand nodig die vanaf de grond de vorm van de boom in de gaten houdt en aanwijzingen geeft. Het is nog wel grappig om te vermelden dat de man in de boom in Overijssel staat en de beide mannen op de grond in Fryslân.
Alles wordt met mankracht gezaagd, er komt geen motorzaag aan te pas.
Hoog in de boom een tak afzagen is een eerste, maar om vervolgens de tak naar beneden te krijgen is een tweede. Doordat de boom te dicht is gegroeid is er een wirwar van takken ontstaan en dat maakt het laten vallen van een afgezaagde tak erg lastig.
Het goed positioneren van de ladder is een zware klus en precies werk.
Ook de enige aanwezige vrouw stond "haar mannetje".
Na het schouwen begonnen de vrijwilligers met koffie en koek. Tussen de middag was er een lunch. Evenals het gebruik van een toilet staat ook een kopje soep op hun wensenlijst, meer hebben ze niet nodig. Mijn eega had echter gezorgd voor meer lekkere en warme hapjes bij de lunch.
Ook onze zoon hielp mee om het gesnoeide hout naar een bult voor het huis te slepen.
Vanuit de woonkamer hebben we nu zicht op het resultaat. Het is mooi om te zien hoeveel vogeltjes tussen de takken zitten. Helaas voor de vogeltjes is deze schuilplaats van tijdelijke aard.
De bult met takken ligt op grond van Het Waterschap en die wordt er niet blij van als we dat daar laten liggen. Daarnaast is er nog een reden om het snoeihout zo snel mogelijk af te voeren. Onder het snoeihout bevindt zich hout dat door ziekten is aangetast of reeds dood en met schimmels bezet is. Dergelijk snoeihout mag niet bij de fruitbomen blijven liggen. Het kan een niet onaanzienlijke bron van besmetting vormen voor de juist gesnoeide bomen. Aaanstaande zaterdag worden de takken door "een mannetje" weggehaald en naar de paasvuurbult gebracht.
Volgend jaar hoopt de Hoogstambrigade hier weer te komen, maar voordat het zover is hebben wij ook een klus te doen. In juli moeten we namelijk 50 % van de waterloten wegknippen. Door het rigoureus snoeien wordt het evenwicht tussen het wortelgestel en de kroon verstoord. Als er meer wortel is dan kroon reageert de boom hierop door lange stakerige loten te vormen, de zogenaamde waterloten.