Kalenberg
Zondag 03 Januari 2016 om 14:54Op 21 december was ik in Kalenberg om een fotoserie van de rietsnijders te maken, deze serie zijn hier en hier te zien. Na die fotoserie maakte ik nog een wandeling langs de Kalenbergergracht. Voor de ligging van Kalenberg verwijs ik naar google maps. Toen ik de fotoserie klaarmaakte voor mijn weblog leek het mij leuk om te laten zien waarom ik een band heb met Kalenberg. Daarvoor scande ik een aantal foto's uit de oude doos in en schreef het verhaal ....
Ik ben geboren en getogen op de Wetering. In die jaren was er geen school meer op de Wetering en waren we aangewezen op de naburige dorpen Kalenberg en Scheerwolde. Ik ging - evenals mijn broer en zus in de jaren daarvoor - naar de kleuterschool in Kalenberg. Mijn kleuterjuf kwam op weg naar haar werk langs ons huis en nam me achterop haar fiets mee naar Kalenberg. Een jaar later fietste ik de afstand van 4,3 kilometer op mijn eigen fietsje onder begeleiding van de juffrouw. Halen en brengen met auto's kende men in die tijd nog niet. Mijn ouders hadden toen nog geen rijbewijs en waren aangewezen op vervoer per fiets en brommer.
Op de foto had ik bloemen in de hand, wellicht dat juffrouw Das jarig was. De juf noemde men toen nog juffrouw en men noemde de juffrouw bij de achternaam.
Vanaf de Wetering fietsten we over de Heuvengracht naar Kalenberg. Vlak voor Kalenberg was een loswal dat volstond met bossen riet van diverse riettelers. Op die plek werd het riet opgebonden in kleinere bosjes met een omtrek van 46 cm. Zoals op de foto is te zien was het handwerk en laag bij de grond. Onze vader heeft zich letterlijk krom gewerkt voor zijn gezin. Terwijl mijn vader daar aan het rietbinden was fietste juffrouw Das met mij achterop langs mijn vader. Mijn vader, een liefdevolle en humoristische man begroette ons uitbundig. Ik was toen nog verlegen en vond het kennelijk een onnatuurlijk combinatie dat mijn vader daar aan het werk was en ik daarlangs kwam met míjn juffrouw. Want wat deed ik, ik keek de andere kant op en ik durfde mijn vader niet te groeten.
Omdat de moeder van mijn vader overleed toen hij nog maar twee jaar oud was, is hij opgegroeid bij zijn opa en oma in Kalenberg. Zijn vader en drie grote broers woonden en boerden op de Wetering. Mijn vader voelde zich dus een echte Kalenberger.
Bovenstaande foto van mijn vader prijkt op een oude ansichtkaart.
Kalenberg was vanouds een vaardorp en was tot eind jaren 50 alleen per boot bereikbaar. Nog steeds is de ontsluiting per auto beperkt tot het deel aan de oostzijde (doodlopende weg) van de Kalenbergergracht. Aan de westkant worden de woningen enkel verbonden door het water en door een fietspad met veel bruggetjes. Halverwege het dorp wordt de oostkant met de westkant verbonden door een voetbrug.
Ondanks dat mijn vader werd omringd door water kon hij niet zwemmen! Toen hij de leeftijd bereikte dat hij en zijn vrienden zichzelf leerden zwemmen mocht hij niet zwemmen vanwege een ontsteking in zijn voet. De ontsteking was ontstaan, doordat hij in een roestige spijker was gestapt. Als kind verbaasde ik mij over het het feit dat mijn vader niet heeft leren zwemmen op een later moment in zijn leven. Jaren later heb ik geconcludeerd dat hij gewoon een hekel had aan zwemmen. Onze zoon is wat dat betreft een echte kleinzoon van hem, met buikpijn volgde hij de zwemlessen en heeft hij alleen zijn zwemdiploma A gehaald...
Op onderstaande foto staat het gebouw wat vroeger de lagere school was en nu is verbouwd tot woningen.
Vanaf mijn zestiende werkte ik meerdere jaren, met heel veel plezier, op de rondvaartboot bij de familie Jongschaap.
Deze bijbaan heeft er mede voor gezorgd dat ik werd aangenomen voor de inservice opleiding tot verpleegkundige A in Zwolle.
Het merendeel van de woningen in dit dorp wordt bewoond door 'mensen van buiten'. In Kalenberg woonden en wonen bekende persoonlijkheden...
J.C. Bloem (1887 – 1966)
Clara Eggink (1906 – 1991)
Ferdinand van Altena (1936 – 2006)
Marjan Berk (1932) woont er nu nog.
Het dorpje werd gesticht in 1313 als Calumburg. Er wordt gezegd dat de naam van het dorp is bedacht door vluchtelingen en horigen uit een gelijknamige buurtschap bij Hoogeveen die in dit ontoegankelijke gebied hun vrijheid zochten. Later veranderde de naam in Kaleberghe (1323), Callenburgh (1702), Calenburg (1717) en Calemberg (1815) waaruit de naam Kalenberg is ontstaan.
Na de turfgraverij gingen de Kalenbergers zich richten op de visserij, veehouderij en de rietteelt. Riet tot zover het oog reikt.
Door hier te klikken zie je een filmpje van het polygoon-journaal uit 1976.
Kalenberger riet is nog steeds een gewild bouwmateriaal voor het dekken van daken en windmolens. Het is dun riet met een spitse top en daardoor zeer geschikt voor steile vlakken.
Aan de wegkant in Kalenberg wordt het beeld bepaalt door enorme rietschuren.
Kalenberg ligt in het hart van Nationaal Park De Weerribben, dat bestaat uit een afwisseling van open water, rietlanden en moerasbossen. Geweldig dat een dergelijk landschap grenst aan je achtertuin. Het heeft echter één groot nadeel en dat is de aanwezigheid van muggen in de zomer.
Vanwege het zachte decemberweer bloeide er nog een roos in een Kalenberger tuin.
De 'mensen van buiten' drukken een kleurrijke stempel op het dorp.
Kalenberg, een dorp waar je nog kunt slapen in vertrouwen...
Kalenberg, een dorp waar men nog omziet naar elkaar.
Dit is het laatste bruggetje in Kalenberg. Als je dit wandel- en fietspad volgt kom je uit in Ossenzijl. Het werd voor mij tijd om terug te wandelen...
...met nog een laatste blik over de rietvelden.
Dit was een lang log met veel foto's en tekst. De komende week zal ik hier niet zijn. Na een paar weken van relatief weinig buitenshuis werken en een pauze in de studie ga ik morgen op alle fronten weer volop los.